A’mâk-ı Hayal;Hayalin Derinlikleri

Türk edebiyatının ilk felsefi ve gerçeküstü romanı kabul edilen A'mâk-ı Hayal, Filibeli Ahmet Hilmi'nin felsefi ve tasavvufi görüşlerini içermektedir. Romanın kahramanı Raci, içindeki şüphe ejderhasını susturmak ve mutlak hakikate ulaşmak için mezarlıkta karşılaştığı Aynalı Baba'nın yardımıyla manevi seyahatlere çıkar. Raci bu seyahatlerinde hedefine ulaşmak için Buda'yla Hiçlik Zirvesi'ne, Yunan tanrılarının bulunduğu Olimpos Dağı'na, Hürmüz ile Ehrimen'in savaş meydanına, Simurg'un sırtında Merih gezegenine, Kaf Dağı'na ve daha birçok yere gider. Raci hakikatin peşinde nice âlemde, boyut ve mekânda dolaşırken biz okurlara Ahmet Hilmi'nin Doğu ve Batı felsefesi, tasavvuf, mitoloji, dinler tarihi üzerine kurduğu bu gerçeküstü romanı izlemek düşüyor -şaşkınlıkla, merakla ve zevkle… Filibeli Ahmet Hilmi (Şehbenderzade, 1865-1914) Filibeli Ahmet Hilmi, Hacı Süleyman Bey ve Şevkiye Hanım'ın en büyük çocukları olarak Filibe'de (Bulgaristan) dünyaya geldi. Ailesi, Osmanlı'nın 93 Harbi yenilgisinden sonra, 1878 yılında yaşanan büyük göçle İstanbul'a yerleşince Filibe'de başladığı eğitim hayatına burada devam etti. Galatasaray Mekteb-i Sultanisi'ni bitirip ilk olarak Posta ve Telgraf Nezareti'nde çalışmaya başladı. Sonra Duyun-ı Umumiye Nezareti'nde görev yaptı. Ardından Beyrut'a gönderildi. Beyrut'ta Jön Türklerle iletişim kurup oradan Mısır'a kaçtı. Mısır'da Çaylak adında bir mizah dergisi çıkardı. Bir süre sonra İstanbul'a döndü ve 1901 yılında Fizan'a (Libya) sürüldü. II. Meşrutiyet'in ilanından sonra İstanbul'a gelerek Darulfünun'da felsefe hocalığı yaptı. İkdam, Şehbal, Yeni Tasvir-i Efkâr, Sırat-ı Müstakim gibi gazete ve dergilerde siyasi, felsefi yazılar kaleme aldı. Kendisi ayrıca İttihad-ı İslam, Hikmet, Coşkun Kalender, Millet ile Muhasebe, Münakaşa, Kanat ve Nimet adlı gazeteleri çıkardı. İttihat ve Terakki Fırkası, Hürriyet ve İtilaf Fırkası, Siyonizm ve Masonluk eleştirileri nedeniyle gazeteleri sık sık kapatıldı ve sürgüne gönderildi. II. Meşrutiyet döneminin önemli fikir adamlarından biri olan Ahmet Hilmi tiyatro, roman ve şiirin yanı sıra siyaset, felsefe, tasavvuf ve tarih gibi alanlarda da yazılar ve eserler kaleme almıştır. Yazarın seçme eserlerine Türk Edebiyatı Klasikleri Dizimizde yer vermeyi sürdüreceğiz.