Analitik Kimyacılar için İstatistik ve Kemometri

"Bu kitabın beşinci baskısı 2005 yılında yapıldıktan sonra, temel ve ileri düzeydeki istatistik yöntemlerin analitik bilimlerde öğretilmesi ve uygulanması nicelik ve nitelik açısından sürekli artmıştır. Bu yeni baskının bir çok bölümü, önceki baskılarda kullanılan uygulama ağırlıklı ve mümkün olduğunca matematiğe ihtiyaç duymayan temel yaklaşımları koruyacak, fakat gelişmeleri de yansıtacak şekilde yeniden düzenlenmiştir. Birçok analitik deneyin sonucu, bilinen önem testi yöntemleri kullanılarak değerlendirilmektedir. Fakat, son yıllarda özellikle polisiye bilimlerde ve klinik kimyada Bayesçi yaklaşıma dayalı yöntemler daha yaygın kullanılmaya başlanmıştır. Bölüm 3de ayrı bir kısım olarak verilen Bayesçi istatistiğin temeli ve kullanım yöntemi diğer yöntemlerden farklı özelliklere sahiptir. Birbirinin aynı örneklerin farklı laboratuvarlar tarafından analiz edildiği durumlarda ortaya çıkan ve uygulanma nedeni açık olan analitik sonuçların kalitesinin değerlendirilmesi, büyük öneme ve ilgiye sahip bir alan olmaya devam etmektedir. Bu tür karşılaştırmalı çalışmalar, verilen bir yöntemin belirli bir laboratuvar tarafından geçerli olarak kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesi sürecinin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Bu nedenle yöntemlerin geçerli kılınmasını içeren yeni bir kısım eklenerek Bölüm 4 daha da genişletilmiştir. Laboratuvarlar-arası karşılaştırmaların en popüler yolu olan yeterlilik testi düzenlemelerinde çoğunlukla şüpheli ve beklenmeyen sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Beklenmedik sonuçlar günümüzde genellikle dayanıklı istatistik yöntemler kullanılarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle, bu türden yöntemlerin değerlendirildiği Bölüm 6, daha da genişletilmiştir. Belirsizlik hesaplamaları çoğu analizin yaygın kabul görmüş bir özelliği olmuştur ve son zamanlarda dikkatler her adımı önemli olan örnekleme sürecinin belirsizliğe yaptığı katkılar üzerine yoğunlaşmıştır: Bu konu ayrıca Bölüm 4 içerisinde de işlenmiştir. Kalibrasyon yöntemleri birçok modern analitik deneyin özünü oluşturmaktadır. Bölüm 5de x- ve y-eksenleri hatalara veya değişmelere açık olan standart katma yaklaşımı, ağırlıklı regresyon ve regresyon yöntemlerinin değerlendirilmesi daha genişletilmiştir. Analitik laboratuvarlarının yeterli ilgiyi göstermediği bir konu da deneysel tasarımın yerinde kullanılmasıdır. Bu tür tasarımlar, deney sonrası veri analizinde kullanılanlardan daha farklı adlandırma ve yaklaşımlar kullanmaktadır, ve belki de ihmal edilmelerinin esas nedeni budur, fakat çoğu deneysel tasarım nispeten basittir ve yine bu konuda mükemmel bir bilgisayar program desteği mevcuttur. Bu destek Bölüm 7deki deneysel tasarımın kapsamını önemli ölçüde genişletmek için bizi yüreklendirmiştir. Yeni ve en gelişmiş çokdeğişkenli analiz yöntemleri günümüzde bir çok araştırmacı tarafından ve ayrıca bazı analitik yöntemlerin gündelik uygulamaları sırasında kullanılmaktadır. Bu konu, üzerine ayrı bir kitap yazmayı hakedecek bir konudur, bu nedenle bu baskıda, bu yöntemlerle ilgili olan Bölüm 8 önemli ölçüde genişletilmiştir. Kitapta tanınmış iki bilgisayar programı, Excel® ve Minitab® kullanılarak çözülmüş birçok hesaplama örneğinin verilmesine devam edilmiştir. Bu programlardan ilki, birçok kişisel bilgisayardan ulaşılabilen, analitik cihazlardan veri alınmasında ve işlenmesinde en çok kullanılan, ikincisi ise daha çok eğitim amaçlı ve uygulamacı bilim adamları tarafından tercih edilen programdır. Her iki programla, en azından bu kitapta kullanılan basit hesaplamalar kolaylıkla yapılabilir, basitçe gösterilebilir, ayrıca programların genel kullanımına yardımcı olan birçok kitap mevcuttur. Excel® ve Minitab® programlarının kapasitelerini ve uygulamalarını artıran çok sayıda makro ve eklentilere ücretsiz olarak ulaşılabilir. Her iki program da daha iyi anlama ve daha ileri veri yorumlama yeteneği sağlayan grafiksel gösterim özelliğine sahiptir. Bu ekstra imkanlar, yine bu baskıya da eşlik eden Öğretmen Elkitabındaki bazı örneklerin çözümünde kullanılabilir. Elkitabı sınıf ve laboratuvar çalışması için düşünceleri, yansıda kullanmak için kitaptaki tüm şekilleri, ve kitaptaki örneklerin tam çözümlerini içermektedir (bu kitabın sonunda ise sadece taslak çözümler verilmiştir)."[...]