Anlamlarıyla Rusçadaki Fiillerin Ön Ekleri

Bu çalışmanın amacı; yabancı dil olarak Rusça öğrenen Türk öğrencilerinin en çok zorlandıkları konulardan biri olan ve Türkçede karşılığı bulunmayan "Ön ekli fiiller" konusunu, ön eklerin fiillere kattığı anlamların sözlükteki ilk ve diğer anlamlarıyla, ayrıca mecazi anlamlarıyla da birlikte Türkçe açıklamasını örneklerle vermek ve bu alanda yaşanılan Türkçe kaynak eksikliğinin giderilmesini sağlamaktır. Bu amaçla çalışmada öncelikle Rusçadaki ön eklerin her birinin genel anlamları verilmiş, daha sonra fiillerle kullanımlarında meydana gelen anlam değişiklikleri sözlükteki ilk ve diğer anlamları, ayrıca da mecazi anlamları da örneklerle pekiştirilmiş ve sonrasında Türkçede somut olarak yer almayan, ancak Rusça dilbilgisi içinde ana konulardan biri olan "ön ekler" kavramının kullanımı, Türkçedeki karşılığı verilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda Rusçada konu ile ilgili kaynaklar taranmış ve incelenmiş, elde edilen bilgiler kapsamlı bir şekilde ortaya koyulmuştur. Konu Rusça- Türkçe karşılaştırmalı verildiği için fiil ve ön ek tanımlamalarında da Türkçe kaynaklardan yararlanılmıştır. Elde edilen kaynakların incelenmesi ve değerlendirilmesi ile Rusçadaki ön ekli fiillerin kullanımlarının her biri ayrı bir başlıkta incelenmiştir. Türkçede, Türkçe kökenli sözcüklerde somut olarak "ön ek" kavramına rastlanmamış fakat dilimize yabancı dillerden geçmiş sözcüklerde kullanımına rastlanılmış olup genellikle adlarla kullanıldığı görülmüştür. Eserin amacı; Rusçadaki ön ekli fiillerin kullanım alanlarını ortaya çıkarmak, Türkçedeki karşılıklarını bularak aktarmak ve Rusçayı yabancı dil olarak öğrenen Türk öğrencilerin en çok zorlandıkları konulardan birisi olan ön ekli fiiller konusunun temelini oluşturan ön ekler konusuna dair yapılan ve yapılacak olan çalışmalara katkı sağlamaktır. Çalışmanın bilimsel yeniliği; Türkçede var olmayan ön ekli fiil kavramı konusunun araştırmacı yaklaşımla Rusça dilbilgisi kuralları çerçevesinde açıklamalı olarak sunumu, ön ekli fiillerin kullanım durumlarının incelenmesi ve fiillere kattığı anlamlarıyla birlikte sunulduğu birçok fiil tablolarının oluşturulması ve çalışmada geçen ön ekli fiillerin Rusça- Türkçe sözlük şeklinde ortaya konulmasıdır. Doç. Dr. Bahar DEMİR Aralık ? 2016