Arap Halkları Tarihi

Modern Arap tarihinin ve düşüncesinin öndegelen uzmanı Houraniden bir kaynak eser: Arap halklarının çağlar boyu hikayesi üzerinden Ortadoğu tarihi... Yalnızca Fırat-Diclenin güneyini değil Kuzey Afrikayı da kapsayarak, yalnızca Emevi halifelerini değil Bağdatın şehir tarihini de anlatarak, yalnızca din savaşlarına değil sınıf oluşumlarına da yer ayırarak, yalnızca Nasırın konuşmalarına değil Ümmü Gülsümün şarkılarına da kulak vererek... İÇİNDEKİLER 13 Önsöz 15 Teşekkür 17 Tarihler Üzerine Not 19 Giriş BİRİNCİ KISIM BİR DÜNYANIN OLUŞMASI (Yedinci Yüzyıldan Onuncu Yüzyıla) BİRİNCİ BÖLÜM Eski Bir Dünyada Yeni Bir Güç 27 Arapların içine doğdukları dünya 33 Şiir dili 36 Muhammed ve İslamın doğuşu İKİNCİ BÖLÜM Bir İmparatorluğun Oluşumu 45 Muhammedin halefleri: bir imparatorluğun fethi 49 Şam halifeliği 57 Bağdat halifeliği ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Bir Toplumun Oluşumu 63 Siyasal birliğin sona ermesi 69 Birleşmiş bir toplum: ekonomik temeller 72 İnanç ve din birliği 82 İslam dünyası DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İslamın Eklemlenmesi 87 Otorite sorunu 91 İktidar ve Allahın adaleti 94 Şeriat 99 Peygamberin gelenekleri 101 Gizemcilerin yolu 105 Akıl yolu İKİNCİ KISIM MÜSLÜMAN ARAP TOPLUMLARI (Onbirinci ilâ Onbeşinci Yüzyıllar) BEŞİNCİ BÖLÜM Müslüman Arap Dünyası 113 Devletler ve Hanedanlar 117 Araplar, Farslar ve Türkler 120 Coğrafi bölünmeler 127 Müslüman Araplar ve diğerleri ALTINCI BÖLÜM Kırsal Kesim 130 Toprak ve kullanımı 137 Aşiret toplumları YEDİNCİ BÖLÜM Kentlerde Hayat 142 Pazarlar ve kentler 144 Kent nüfusu 147 Hukuk ve ulema 150 Köleler 151 Kentteki Müslümanlar ve gayri müslimler 154 Kentteki kadınlar 156 Kentin nizamı 160 Kentteki evler 163 Kentler zinciri SEKİZİNCİ BÖLÜM Kentler ve Hükümdarları 165 Hanedanların oluşumu 169 Çıkar birliği 173 Kırsal kesimin denetimi 178 Siyasal otorite üzerine düşünceler DOKUZUNCU BÖLÜM İslamın Yolları 185 İslamın temel ilkeleri 191 Allahın dostları ONUNCU BÖLÜM Ulema Kültürü 198 Ulema ve Şeriat 203 Öğretinin aktarılması 208 Kelâm 209 El-Gazzali ON BİRİNCİ BÖLÜM Ayrışan Düşünce Yolları 214 Filozofların İslamı 218 İbn Arabi ve teosofi 222 İbn Teymiye ve Hanbeli Okulu 225 Şiiliğin Gelişmesi 230 Yahudi ve Hıristiyan öğretisi ON İKİNCİ BÖLÜM Saray Kültürü ve Halk 233 Hükümdarlar ve efendiler 237 Şiir ve öykü 242 Müzik 245 Dünya anlayışı ÜÇÜNCÜ KISIM OSMANLI ÇAĞI (Onaltıncı-onsekizinci yüzyıllar) ON ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Osmanlı İmparatorluğu 255 Siyasal iktidarın sınırları 261 Osmanlı hükümeti 268 Osmanlılar ve İslam geleneği 273 Arap eyaletlerinde hükümet ON DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Osmanlı Toplumları 279 İmparatorlukta nüfus ve servet 282 Arap eyaletleri 286 Arap eyaletlerinin kültürü 291 İmparatorluğun ötesi: Arabistan, Sudan, Fas ON BEŞİNCİ BÖLÜM Onsekizinci Yüzyılda Değişen Güçler Dengesi 298 Merkezi ve yerel otoriteler 303 Arap Osmanlı toplumu ve kültürü 306 İslam dünyası 308 Avrupa ile değişen ilişkiler DÖRDÜNCÜ KISIM AVRUPA İMPARATORLUKLARI ÇAĞI (1800-1939) ON ALTINCI BÖLÜM Avrupalı Güçler ve Reform Hükümetleri (1800-1860) 315 Avrupanın yayılması 319 Avrupa hâkimiyetinin başlangıcı 322 Reform hükümetleri ON YEDİNCİ BÖLÜM Avrupa İmparatorlukları ve Başat Seçkinler (1860-1914) 330 Bağımsızlığın sınırları 334 Afrikanın bölünmesi: Mısır ve Mağrip 337 Hâkim çıkarlar ittifakı 339 Toprağın denetimi 345 Halkın içinde bulunduğu koşullar 348 İkili Toplum ON SEKİZİNCİ BÖLÜM Emperyalizm Kültürü ve Reform 352 Emperyalizm kültürü 355 Entelijansiyanın yükselişi 358 Reform kültürü 363 Ulusçuluğun doğuşu 365 İslam geleneğinin sürekliliği ON DOKUZUNCU BÖLÜM Avrupa Gücünün Zirvesi (1914-1939) 370 Büyük Britanya ve Fransanın üstünlüğü 375 Britanya ve Fransız çıkarlarının üstünlüğü 378 Göçmenler ve toprak 380 Yerli seçkinlerin gelişmesi 384 Siyasal anlaşma girişimleri YİRMİNCİ BÖLÜM Değişen Hayat ve Düşünce Tarzları (1914-1939) 389 Nüfus ve kırsal kesim 392 Yeni kentlerde hayat 397 Ulusçuluk kültürü 403 Seçkinlerin ve kitlelerin İslamı BEŞİNCİ KISIM ULUS-DEVLETLER ÇAĞI (1939dan itibaren) YİRMİ BİRİNCİ BÖLÜM İmparatorlukların Sonu (1939-1962) 411 İkinci Dünya Savaşı 414 Ulusal Bağımsızlık 424 Süveyş krizi 428 Cezayir savaşı YİRMİ İKİNCİ BÖLÜM Değişen Toplumlar (1940lar ve 1950ler) 433 Nüfus ve ekonomik gelişme 439 Büyümeden yararlananlar: Tüccarlar ve toprak sahipleri 441 Devletin gücü 445 Kentteki zengin ve yoksul YİRMİ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ulusal Kültür (1940lar ve 1950ler) 450 Eğitim sorunları 454 Dil ve kendini ifade etme 495 İslami hareketler YİRMİ DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Arabizmin Zirvesi (1950ler ve 1960lar) 463 Popüler ulusçuluk 470 Nasırizmin itibarı 473 1967 krizi YİRMİ BEŞİNCİ BÖLÜM Arap Birliği ve Uyumsuzluk (1967den itibaren) 479 1973 krizi 482 Amerikan etkisinin üstünlüğü 487 Arap ülkelerinin birbirine bağımlılığı 490 Araplararası uyumsuzluk YİRMİ ALTINCI BÖLÜM Manevi Karmaşa (1967den itibaren) 499 Etnik ve dinsel bölünmeler 501 Zengin ve yoksul 505 Kadınların toplumdaki yeri 508 Bir miras ve mirasın yenilenmesi 514 Rejimlerin istikrarı 521 Rejimlerin kırılganlığı 527 HARİTALAR TABLOLAR 551 Peygamber Ailesi 552 Şii İmamları 553 Halifeler 554 Önemli Hanedanlar 556 Ondokuzuncu ve Yirminci Yüzyılda Hükümdar Aileleri 556 557 BİBLİYOGRAFYA 593 DİZİN