Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararlarında Ne Bis in Idem İlkesi İstanbul Ceza Hukuku ve Kriminoloji Arşivi Yayın No: 57

Görülmekte olan bir ceza davasının veya nihai bir kararın varlığı halinde kişinin aynı fiilinden dolayı tekrar soruşturulmaması, kovuşturulmaması ve cezalandırılmaması olarak tanımladığımız ne bis in idem ilkesinin ulusal etkisinin yanında milletlerarası etkisi de söz konusu olabilmektedir. Temel bir hak olup olmadığına dair tartışmalar bulunan ilkenin modern ceza hukuku sistemleri açısından çok önemli olduğuna şüphe bulunmamaktadır. Bu çalışmada, ceza hukuku bakımından yüksek önem arz eden ne bis in idem ilkesi, ilkenin hem ulusal hem de milletlerarası etkisi ile ilgili yol gösterici niteliğe sahip ABAD kararları bağlamında incelenmiştir. Bu çalışmada, vatandaşlarına kesin olarak karara bağlanmış fiillerinden dolayı tekrardan yargılanacaklarına veya cezalandırılacaklarına dair herhangi bir endişe duymaksızın serbest dolaşım hakkı sağlamayı hedefleyen ve söz konusu ilkeyi birincil kaynaklarında tanıyan Avrupa Birliği'nin yargı organı olan ABAD'ın kararları incelenerek ne bis in idem ilkesinin unsurları açıklanmıştır.(ARKA KAPAKTAN) İÇİNDEKİLER GİRİŞ BİRİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI VE AVRUPA BİRLİĞİ ADALET DİVANI I. GENEL OLARAK II. AVRUPA BİRLİĞİ TARİHÇESİ A. Avrupa Kıtasının Bütünleşmesi ve İkinci Dünya Savaşı B. Avrupa Kömür Çelik Topluluğu, Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu ve Avrupa Ekonomik Topluluğu C. Avrupa Tek Senedi D. Maastricht Antlaşması E. Amsterdam Antlaşması F. Avrupa İçin Bir Anayasa Oluşturan Antlaşma Taslağı G. Lizbon Antlaşması III. AVRUPA BİRLİĞİ VE ÜYE ÜLKELER ARASINDAKİ YETKİ PAYLAŞIMI A. Münhasır Yetkiler B. Paylaşılan Yetkiler C. Tamamlayıcı (İkincil) Yetkiler IV. AVRUPA BİRLİĞİ'NİN YETKİ KULLANIMINDA TEMEL İLKELER A. Katmanlı Yetki (İkincillik) İlkesi B. Orantılılık İlkesi C. Üye Ülkeler Arasında Sadık İş Birliği Prensibi V. AVRUPA BİRLİĞİ CEZA HUKUKU A. Avrupa Birliği Ceza Hukuku Kavramı B. Avrupa Birliği'nin Ceza Hukuku Alanındaki Yetkilerinin Gelişimi VI. AVRUPA BİRLİĞİ CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI A. Genel Olarak B. Birincil Mevzuat C. İkincil Mevzuat VII. AVRUPA BİRLİĞİ KURUMLARI A. Kurumsal Denge İlkesi B. Avrupa Konseyi C. AB Konseyi (Konsey) D. Avrupa Parlamentosu E. Avrupa Komisyonu F. Sayıştay ve Avrupa Merkez Bankası G. Avrupa Birliği Adalet Divanı İKİNCİ BÖLÜM NE BIS IN IDEM İLKESİ I. GENEL OLARAK II. KAVRAM III. NE BIS IN IDEM İLKESİNİN UNSURLARI A. Fiilin Suça İlişkin Olması Unsuru B. Aynı Fiil Unsuru C. Aynı Kişi Unsuru D. Nihai Karar Unsuru E. Açılmış Bir Davanın Varlığı IV. NE BIS IN IDEM İLKESİNİN UYGULANMADIĞI DURUMLARDA CEZALARIN MAHSUBU V. ULUSLARARASI SÖZLEŞMELERDE NE BIS IN IDEM İLKESİ A. Yetki Paylaşımı İlkesi B. Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasal Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme C. Avrupa İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşmesi'ne Ek 7. Protokol D. Ceza Yargılarının Milletlerarası Değeri Konusunda Avrupa Sözleşmesi E. Ceza Kovuşturmalarının Aktarılması Konusunda Avrupa Sözleşmesi VI. AVRUPA BİRLİĞİ'NE ÜYE ÜLKELER ARASINDA NE BIS IN IDEM İLKESİ A. Genel Olarak B. Schengen Uygulama Antlaşması Çerçevesinde Ne Bis In Idem İlkesi C. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı'nda Ne Bis In Idem İlkesi VII. TÜRK CEZA HUKUKUNDA NE BIS IN IDEM İLKESİ A. Genel Olarak B. Türk Ceza Kanunu'nun Yer Bakımından Uygulama Alanı C. Türk Ceza Hukukunda Ne Bis In Idem İlkesinin Unsurları D. Soruşturma Evresinde Ne Bis In Idem İlkesi E. Kovuşturma Evresinde Ne Bis In Idem İlkesi ÜÇÜNCÜ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ ADALET DİVANI KARARLARINDA NE BIS IN IDEM İLKESİ I. AVRUPA BİRLİĞİ ADALET DİVANI KARARLARINDA NE BIS IN IDEM İLKESİNİN UNSURLARI A. Fiilin Suça İlişkin Olması Unsuruna İlişkin Kararlar B. Aynı Kişi Unsuruna İlişkin Karar C. Nihai Karar Unsuruna İlişkin Kararlar D. Aynı Fiil ve Nihai Karar Unsurlarının Birlikte Ele Alındığı Kararlar II. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ'NİN KARARLARINDA NE BIS IN IDEM İLKESİ A. Genel Olarak B. AİHM İçtihadında Ne Bis In Idem İlkesi C. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın Ne Bis In Idem İlkesine Yaklaşımının Değerlendirilmesi SONUÇ KAYNAKÇA