Aziz Nefesi'ye Göre Allah, Kainat, İnsan

XIII. yüzyılda yetişmiş İslam âleminin en mühim müellif ve düşünürlerden olan Nesefî'nin bu eseri, Allah, kâinat ve insan ana başlıkları altında; varlık problemi, ilâhi isimler tasavvuru, insanın yapısı, seyrü sülûk, insanlığın tekamülü, bilgi bakımından veli-nebi-filozof, vahiy ve ilham, keramet ve mucize, kaza ve kader, farklı biçimleriyle üç alem tasavvuru ve kâinatın Allah'la irtibatı gibi alt konuları ele almaktadır. Nesefî bu konuları işlerken üç ana grubun görüşlerine yer verir: Tenasuh ehli, filozoflar, mutasavvıflar. Bunlardan sonra kendi bakış açısını ortaya koyar ki burada genelde bir vahdet-I vücûd telakkisi ve anlayışına sahip olduğu görülür. Nesefî ele aldığı konuları tasavvuf perspektifiyle sunmakla birlikte tenasûh ehli ve filozofların görüşlerine de yer verir; ki bu konularda da derinlikli bilgilere sahip olduğunu bizlere göstermektedir. Vahdet-I vücûd ekolüne mensup bir sufinin bu üç ana başlıkla ilgili görüşlerini akademik bir şekilde sunan bu çalışma, vahdet-I vücûd anlayışıyla ilgili eserlerin Türkçe'de az bulunması nedeniyle önemli bir boşluğu dolduracağa benzemektedir.