Balkan Savaşı Günlüğü;Edirne’nin İşgal Günleri (Tam Metin)

Şevket Dağdeviren'in günlüğü, oğlu Arif Dağdeviren tarafından Latin alfabesine çevrlerek yayınlandı. Günlük, 14 Ekim 1912 ile 18 Mayıs 1913 tarihleri arasında Edirne'de yaşananları sivil bir gazetecinin/gözlemcinin dili ile anlatır. Selanik ile Çatalca arasında kalan, Kırklareli, Tekirdağ, Gelibolu, Gümülcine, Dimetoka ve Dedeağaç'ı da içine alan, yaklaşık 631 nüfuslu Edirne Vilayeti'nde; mutasarrıflık, salname yazarlığı, Yeni Edirne gazetesinin imtiyaz sahibi ve yayın yönetmenliği sorumluluklarını üstlenen Şevket Bey, Balkan Savaşları sırasında Vilayet Matbaası Müdürlüğü görevini yürütüyordu. Kale komutanı İsmail Paşa ile de hısım olan bu çok yönlü kamusal kimlik, savaş, kuşatma ve işgal sırasında birçok yetkili ile iletişim içinde olduğundan doğal olarak her türlü bilgiye kolaylıkla ulaşabiliyordu. Günlükler bize, Şevket Bey'in uzun soluklu siyasal yaşamının resmi olarak başladığının tanıklığını da yaptırıyor. 8 Mayıs 1913'te; “Akşamüzeri Müftü Efendi geldi, Belediye azalığına seçildiğimi tebliğ etti.” ve 9 Mayıs 1913'te ise; “Kirekof'un Belediye Reisliğine, Fotef, Dimitrof, Dilaver Bey, Dr. Rustidi'nin yardımcılığa, benimle Fuat Bey, Altınalmaz Miltiyadi, Mirasyedioğlu Dimitru, İstefan Efendi ile iki Musevi'nin azalığa tayini suretiyle Belediye Meclisi'nin teşekkülü ilân olundu.” notlarını görüyoruz. Günlüklerde Şevket Bey'in oğlu Arif Bey'in (yıllar sonra günlükleri Latinize edecek, Edirne Müzesi'nin kurulmasında görev alacak tarihçi dedem Arif Dağdeviren), annesi Ayşe Hanım'ın (Şevket Bey'den sonra ölen, Sahrayıcedid gömütlüğünde Şevket Bey'in yanına gömülen, baskın karakterli ve oldukça zengin bir Dağdeviren olan Hacı Ayşe Hanım), üvey kardeşi İbrahim'in (çiflik sahibi), kayınpederi Asım Bey'in (Karaağaç'ta binlerce dönüm tarla sahibi çiftçi), Şevket Bey'in kayınpederi Asım Bey'in kız kardeşi ile evli olan İsmail Paşa'nın (Kale Komutanı Mirliva İsmail Hakkı Paşa)1 isimlerine birçok yerde rastlanıyor. Günlüklerdeki olay örgüsü aşağıdaki sırayla gelişiyor ve aralarda bildirimler (beyannameler) yer alıyor. 1912-13 EDİRNE KUŞATMASI VE BULGAR İŞGALİ GÜNLERİ Günlüklerdeki olay örgüsü aşağıdaki sırayla gelişiyor ve aralarda bildirimler (beyannameler) yer alıyor. - Bulgar işgali korkusu ile Edirne'nin boşaltılması, - Edirne'nin Bulgar ve Sırplar tarafından kuşatılması, - Kuşatma altındaki Edirne'de askeri hareketlilik, - Bulgarlardan kaçarak Edirne'ye sığınan mülteciler, - Kuşatma altındaki Edirne'nin Bulgarlar tarafından bombalanması, - Savaş süreci, - Ateşkes, - Savaşın yine başlaması, - Yokluk günleri, - Edirne'nin düşmesi, - Bulgar ve Sırp işgali altındaki Edirne'de yaşananlar, - Sivil hareketlilik.