Bilim ve Sanat Özgürlüğü

Bilim ve sanat en etkin düşünceyi ifade biçimlerinden biridir. Bu nedenle ortaya çıktığı ilk günden beri bilimsel ve sanatsal faaliyetler kimsenin söylemeye cesaret edemediği ve toplumu yakından ilgilendiren konuları kamuoyu ile paylaşırken bir şekilde yönetimlerin, devletlerin ve çeşitli ideolojik grupların baskısına ve sınırlandırmasına maruz kalmıştır. Bilim ve sanatın tüm bu baskı ve sınırlandırmalarla mücadele edebilmesi için günümüz modern anayasalarında bilim ve sanat, müstakil olarak bilim ve sanat özgürlüğü veya ifade özgürlüğü ile koruma altına alınmıştır. Bu çalışma; İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmış ve jüri tarafından oy birliği ile kabul edilmiştir. Çalışmada öncelikle bir eserin bilimsel veya sanatsal nitelik taşıması için sahip olması gereken şartlar belirlenmeye çalışılmış, sonrasında ise bilim ve sanat özgürlüğünün hukuki niteliği ve kapsamı, anayasa, idare ve ceza hukuku ile olan ilişkisi ve bilim ve sanat özgürlüğünün sınırlandırılması konusu incelenmiştir. Yapılan tüm inceleme ve tartışmalar sonucunda bir eserin bilimsel veya sanatsal bir eser olarak adlandırılabilmesi için bazı niteliklere sahip olması gerektiği ve ancak bu eserlerin özel olarak bilim ve sanat özgürlüğünün koruma alanından istifade edebileceği, bilim ve sanat özgürlüğünün ifade özgürlüğünden daha geniş ve özel bir korumaya ihtiyaç duyduğu, bilim ve sanatın diğer temel hak ve özgürlüklere müdahale etmediği süre boyunca devlet veya devlet dışı organlar tarafından sınırlandırılmaması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.