Deniz Kızı Eftalya

Hatıratım... Hatıratım... Bir gün, geçici dünyada başımdan esen tatlı bahar rüzgârlarıyla, gürültülü fırtınaların başkalarını alâkadar edecek bir ehemmiyet kazanacağını bilseydim yazardım. Şimdi, geçmiş günlerin birbirine karışmış bir yığın geçirilmiş maceralarını toplayıp, kısa bir zamanda sıraya koymak, bağlayıp anlatmak ne zor ne zor! Deniz Kızı Eftalya Eftalya, yıllarca saz sahnesine hâkim olmuş, halkı teshir etmiş, uzun seneler şanlı, şöhretli bir muganniye olarak maddi ve manevi kazanmış musiki âleminin yalnız şöhret asansörüyle çıkılan irtifalarında sanatkâr payesiyle vaftiz edilmiş bir kadındı. Nusret Safa Coşkun Itri Dede'den Mesud Cemil'e kadar, eski veya yeni bütün musiki üstadları en bülbülleşmiş güfteleriyle Deniz Kızı'nın hançeresinde idiler. Eftalya coştuğu zaman, ortalığı kırar geçirirdi. Bu yüzden adı hovardaya çıkmıştı. Sözün doğrusu, yaşamasını ve yaşatmasını bilen bir kadındı. Boğaziçi, hâlâ onun billur sesinin ürperen hatıralarıyla doludur. Eftalya, sihirli bir asa gibi kullandığı sesiyle İstanbul'u semt semt, dağ dağ, hatta gönül gönül dolaşırdı. Selahaddin Güngör Eftalya yalnız lisanıyla, sanatıyla değil, kalbiyle ve bütün duygularıyla da Türk'tü. Ercüment Ekrem Talû Son Osmanlı haykırışlarından biri de Deniz Kızı Eftalya idi. Falih Rıfkı Atay Onun sihirli kudreti sesindeydi. Türk bestesi, Türk şarkısı, Türk türküsü onun daima gülümser dudaklarında en yüksek ve cana yakın notu bulmuştur. İster Enderun malı denilsin ister Bizans kilisesi. Bu musiki hakikatte Türk'tür. Ne zamana kadar yaşayacak? Bilinmez. Belki bir gün unutulacak. Fakat Eftalya ile arkadaşları hiçbir zaman unutulmayacak. Türk adı, dünyada durdukça. Aka Gündüz Senelerden beri sesiyle yüzbinlerce kişiyi neşelendiren, coşturan, gene aynı sesiyle hatta ağlatan Deniz Kızı, İstanbul'un kenar mahallelerinden, Anadolu'nun en uzak kasabalarına, köylerine kadar büyük bir şöhret yapmıştı. Hatta daha ileri gidelim. Amerika'ya geçelim. New York'un en büyük hareketli caddelerinden biri olan 42'nci sokaktaki şark musikisi plakları satan dükkanlarından birine girelim. Yeni Dünya'da da Deniz Kızı'nın sesini işitebiliriz. Hikmet Feridun Es