Divan Şiirinde Kerbela Ağıtları

İlk mersiye Habil içindi Cemil Çiftçi tarafından hazırlanan "Divan Şiirinde Kerbela Ağıtları", XIV. ve XX. yüzyıllar arasında yazılan Kerbela mersiyelerinden derlenmiş. Arap, Türk ve Fars edebiyatındaki Kerbela mersiyelerinden örneklerin bulunduğu derlemede; Fuzuli, Nesîmî, Bağdatlı Rûhî, Neşâtî, Birrî, Ruhsatî, Leyla Hanım gibi bir çok şairden şiirler yer alıyor. Kitabın giriş bölümünde mersiye türünden ayrıntılı bir şekilde bahseden Çiftçi, divan edebiyatında ölen bir kimsenin ardından yazılan mersiye türünün geçmişinin, Hz. Adem dönemine uzandığını söylüyor: "Mersiyeler, ölüm olayının gerçekleşmesi sonucu yazılan şiirlerdir. Ölüm olayı mersiyeyi yedeğinde taşır ve ona davetiye çıkarır. Bu anlamda insanoğlunun tanıştığı ilk acı, Hz. Adem'in oğlu Habil'in ölümüdür. Bu olay nedeniyle Hz. Adem teessüre kapılır. Acısını, hüznünü dile getirir. Ölüm olayı ve hüzün insanoğlunu mersiye ile tanıştırır. Bundan dolayıdır ki, insanoğlunun söylediği ilk şiirin mersiye, ilk mersiyeyi söyleyenin de Hz. Adem olduğu vurgulanır." Divan şiirindeki mersiyeler; dünyanın geçiciliği ve zalimliği, övgü, yas, feleğe sitem ve dua olmak üzere beş bölümden oluşurken, Kerbela mersiyelerinde ek olarak beddua bölümü de yer alıyor. Çiftçi, Hz. Hüseyin'in şahadeti için yazılan bu mersiyelerden ilkinin onun şehit eden Sinan b. Enes En- Nehali'ye ait olduğunu söylüyor ve bu mersiyede, alçakça işlenen bir cinayeti ifşa etmenin gururu, çıkar elde etmenin sevincinin dile getirildiğini ifade ediyor. Titiz bir çalışma ile binlerce mersiyeyi toplayan Çiftçi, halk şairlerinin Kerbela şiirleri için de başka bir çalışma yapılacağının müjdesini veriyor. Divan Şiirinde Kerbela Ağıtları Cemil Çiftçi Kevser Yayınları 575 sayfa