Dîwan

WK Merdimîn zî şîîranê xo stîlê klasîq de nuseno. O, şaîranê verênan ra cîya, tewirê dîwan weçîneno. Dîwanê ey mîyanê klasîk û modern de yî. Şîîrê ey yê ke dîwanan de yê zafê biaheng û kalib nuştî. Semedo ke no ahengî pêt biko, zafê şîîran de qafîye şuxulnayo. O, bi weçînişî qasîde, gazel, rubaî, beyt, şîîranê xo hîna zaf nêzdîyê tewirê klasîq keno. La Merdimîn, taye cîhetan ra zî nêzdîyê edebîyato modernî yo. Mesela ey, taye şîîrê xo bêqafîye û serbest nuştî. Temayê şîîran, sewbîna cîhetî ke Merdimîn nêzdîyê stîlê modern kenî. O zî sey edebîyatê klasîkî, şîîranê xo de ca dano temayanê heskerdişê Homa û pêxamber, eşq, tebîetî. La heto bîn ra o, panoramaya komela ke zerre ra vejiyayo erz keno. Temaya awan kerdişî neteweyî, stîlê klasik de çin o la Merdimîn na tema zaf şuxulneno. Pê na rêzê şîîrê Çin O de vêrena de kifş keno ke neteweyê xo ra bêqayt nêmoneno: “Her teyre refê xo de perrena / Şarî xo caverdayîş rê mazeretêk çin o.” Seba wextê Baburan wîna yew mesela yena vatiş. Rojêk yew keşîşê Cizvit ke des ra zafêr zîwan zano, şino qesrê Ekber Şahî. Mîyanê xeberdayîş de keşîş, Ekber Şah ra vano “Texmîn bike ziwanê dayikê mi kamcîn o?” Şah, erdîşê xo orîneno û dest pê fîkirîyayîş keno. No gama de serwezîrê Şahî, Bîrbal, binimitkî şino pey keşîşî û nişke ra yew paskil dano ey rê. Keşîş, hama nêzano se beno çi beno, yew ray de xo tadono pey ser û bi îtalyankî nengan Bîrbalî rê çîneno. Bîrbal, xo tadono Ekber Şah û vano “Şahê mi ziwanê dayikê keşîşî îtalyankî yo çunke merdim pê ziwanê dayikê xo nengan çîneno.” Merdimîn, xeberdayîşê ziwanê dayikî rê hende ehemîyet dano ke şîîrê Se Beno de ca dano na rêze: “Pê ziwanî xo neng-nengaşor biçîn se beno.” No, yew rastî nîşan dano. Ziwan, eke wazeno ronişo merkezê dinyayê kesî, gani her cayê cuyê de bibo. Bira nenganê înan de zî. Xora no fikr, seke mesela Bîrbalî de zî asayeno, mîyanê şarî de bi hinzarserran esto. Heskerdişî Homa û pêxamberî, eşq, ehemîyetê ziwanê dayîke, tepamendişê komelî, rexneyê sistîyeyê endamanê komelî, bê edaletîyeyê komelkî, her dem hêvîdayiş, ehemîyetdayîşê eseranê tarîxî, ehemiyetdayîşê îlmî, hunerî, roşnvîranî, rexneyê sermîyananê xiraban, dîwanê Merdimîn de temayê ke bal ancenî yê.