Dolabnâme

Türk edebiyatına mahsus olan dolabnâme türünün bilinen tek müstakil örneği Fakîrî'nin Dolabnâme adlı mesnevisidir. Sultan II. Bayezid devri şairi olan Fakîrî'nin bu eseri hem çok az bilgimiz olan dolabnâmelerin özelliklerine hem de çağının sosyal ve siyasal hayatına ışık tutmaktadır. Eserde Sultan II. Bayezid ile Cem Sultan arasındaki mücadeleden dolaylı olarak izler vardır. Fakîrî'nin eserindeki kurgusunda sanavber ağacının kesilip türlü eziyetlerle su dolabına dönüşme süreci; Cem Sultan'ın mutlu bir şehzade iken sürgün edilmesi ve nihayet trajik ölümüyle sonuçlanan kaderinin ve insanoğlunun ruhlar âleminden yeryüzüne inerek yaşadığı sergüzeştin temsilidir. Nitelikli ve detaylı bir incelemeye tâbi tutulan Fakîrî'nin Dolabnâme'sinin alegorik edebî tür tartışmalarına da katkı sağlayacağı düşüncesindeyiz.