Etkin Soruşturma Yükümlülüğü

Etkin soruşturma yükümlülüğü, Avrupa İnsan Hakları Sözleşme'sinin metninde yer almayıp, Avrupa İnsan Hakları Mahkeme'sinin içtihatlarıyla ortaya çıkmış bir yükümlülüktür. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin etkin soruşturma yükümlülüğünün ihlaline ilişkin verdiği kararlar, Türkiye hakkında verilen mahkumiyet kararlarının temel nedenlerinden birini oluşturmaktadır. Çalışmada; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında yer alan ilkeler ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi içtihatları doğrultusunda, etkin soruşturma yükümlülüğünün ceza muhakemesindeki anlam ve kapsamını belirleyip, bu sayede ihlal sebeplerini inceleyerek uygulamalardan kaynaklanan sorunlara ışık tutulmaktadır. İki bölümden oluşan çalışmanın; "Etkin Soruşturma Yükümlülüğü Kavramı ve Unsurları" ismini taşıyan ilk bölümde, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ve Anayasanın devlete yüklediği yükümlülükler ve usuli bir yükümlülük olarak etkin soruşturma yükümlülüğü kavramı, kapsamı ve dayanakları inceleme konusu yapılmıştır. Çalışmanın esas konusunun değerlendirildiği ve "Ceza Muhakemesinde Etkin Soruşturma Yükümlülüğü" ismini taşıyan ikinci bölümde ise, Ceza Muhakemesi Kanun'unda soruşturmaların etkinliği ilkesi incelenmiş ve bu doğrultuda uygulamalara ışık tutularak yaşanan aksaklıkların giderilmesi için çözüm önerilerinde bulunulmuştur.