Görgü Tanıklığında Yanılabilirlik Yönlendirici Sorular ve Zamanın Etkisi

Tanık hafızasının güvenirliği 1900'lü yıllardan itibaren psikoloji deneyleri aracılığıyla sorgulanmış ve adli psikoloji alanının temelleri de bu araştırma bulguları üzerine konumlandırılmıştır. 1908 yılında Hugo Münsterberg'in kitabı “Tanık Kürsüsünde” ile tanık ifadelerinin güvenirliliğinin değerlendirilmesi gerekliliği öne sürülmüştür. 1992 yılında tanık ifadesinin önemi Amerika Birleşik Devletleri'nde başlayan “Masumiyet Projesi”yle bir kez daha gündeme gelmiştir. Daha sonra farklı ülkelerde de hayata geçen “Masumiyet Projesi” ile bellek hataları nedeniyle haksız yere hüküm giyen kişilerin özgürlüklerine kavuşması fiziksel kanıtlar aracılığıyla sağlamıştır. Bu sebeple adli psikoloji alanında ve yargılama sürecinde önemli olan tanık ifadesinin güvenirliğine ilişkin faktörler bu kitap içerisinde değerlendirilmiştir. Bu bağlamda İstanbul örnekleminde gerçekleştirilen bir çalışma ile tanık ifadesinin güvenirliliği canlandırılan bir olay ile değerlendirilmiştir. Çalışmada farklı soru türlerinin ve farklı zaman aralıklarının olaya ilişkin hatırlanan bilgi üzerindeki etkisi incelenmiştir. Kitabın son kısmında ise edinilen bilgiler mevcut literatür ile karşılaştırılarak sunulmuştur. Bu kitap adli yargılama süreçlerinde ifadenin güvenirliğini etkileyecek faktörleri tanımlayabilmek adına ve daha sonraki akademik çalışmalara yol gösterici olacaktır.