Hurûfât Defterleri’ne Göre Gerger, Kâhta ve Samsat Kazaları

Hurûfât Defterleri, vakıflara ve vakıf kurumlarına dair günlük tayin ve terfi işlemleriyle ilgili berat içeriklerinin yanı sıra Osmanlı mahkemlerine, esnaf örgütlenmesine, şehir ve kır hayatına dair içerdiği bilgilerle vakıf ve şehir tarihi araştırmaları bakımından büyük bir öneme sahiptir. Hurûfât Defterleri'nde yer alan tayin ve terfilerle ilgili kayıtlarda şehir ve kır hayatına dair mahalle, cami, mescit, han, hamam, çeşme, mektep, medrese, zaviye, türbe, şifahane, imarethane, çarşı, pazar, mahkeme gibi öğelerle ilgili bilgiler bulunmaktadır. Bu defterler, yaklaşık yüz elli yıllık bir zaman dilimiye ilgili atama kayıtlarını içerdiğinden vakıfların, vakıf kurumlarının ve bu kurumlardaki görevlilerin süreç içerisindeki durumuyla ilgili değerlendirmeler yapılmasına imkan tanımaktadır. Ayrıca vakıf kurumlarındaki görevlilerin atamaları ve azledilmeleriyle ilgili gerekçeli bilgilerin bulunması Osmanlı vakıf müessesesinin işleyişiyle ilgili değerlendirmelere imkan tanımaktadır. Bu eser Gerger, Kahta ve Samsat kazalarının 1690-1834 yılları arasındaki dinî, sosyal, hukukî ve iktisadî öğeleriyle ilgili bilgilerin yanı sıra bu kazada yer alan idari, dini, sosyal, hukuki, iktisadi kurum ve kuruluşlara yapılan görevli atamalarıyla ilgili bilgiler içermektedir. Eser, Akkoyunlular, Memlükler, Dulkadiroğulları ve Osmanlı dönemlerine ait önemli vakıf eserlerle ilgili önemli bilgiler içermektedir.