İcra Hukukunda Borç Ödemeden Aciz Belgesi ve Bu Nitelikteki Haciz Tutanakları (İİK M. 143, 105)

Cüz'i icra hukukunda borçluya karşı girişilen cebri icra prosedürü, her zaman alacaklının tam olarak tatmin edilmesi ile sona ermez. Başlatılan bir icra takibinde, haczedilen malların paraya çevirme işlemine tabi tutulmasından sonra, alacaklının alacağına tamamen kavuşamaması üzerine, icra dairesi tarafından alacaklıya ve borçluya takibi sonlandıran bir belge verilmektedir ki, bu "borç ödemeden aciz belgesi" olarak ifade edilmektedir. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu m. 143'te düzenlenen borç ödemeden aciz belgesi, haciz yolu ile takibi sadece sona erdirmemekte, başta takip hukuku sahasında olmak üzere birçok hüküm ve sonuç da meydana getirmektedir. Bununla birlikte Kanun koyucu, aciz belgesinin sahip olduğu hüküm ve sonuçların tamamını haczi kabil mal bulunmadığını tespit eden haciz tutanağına (İİK m. 105/f. 1), bazılarını da borcu karşılayacak oranda haczi kabil mal olmadığını gösteren haciz tutanağına (İİK m. 105/f. 2) bahşetmiştir. Değinilen hukuki düzenlemeler çerçevesinde çalışmamızda, borç ödemeden aciz belgesi ile belirtilen nitelikteki haciz tutanaklarının; terminolojik açıdan, tanzim edilme süreçleri ve sahip olduğu hüküm ve sonuçlar bakımından ele alınması amaçlanmıştır.