Kur’an ve Tefsirde Güncel Konular-1

Kur'ân'ın nüzûlü ile başlayan anlama ve açıklama faaliyeti ilk dönemlerde Hz. Peygamber'in (s.a.s) hayatta olması hasebiyle ciddi bir sorun teşkil etmemiştir. Zira sahabe anlamadığı bir kavram, konu veya hüküm hakkındaki soruları tebliğ faaliyetin ilk temsilcisi olan Hz. Peygamber'e (s.a.s) soruyor ve ihtiyaç duydukları bilgilere ilk elden ulaşabiliyordu. Allah Rasûlü'nün (s.a.s) başlattığı bu tebyîn faaliyetinin, bir nüve olarak Kur'ân tefsirinin temelini teşkil ettiğini ifade etmek mümkündür. Bu bakımdan tefsirin İslam'da ilk ortaya çıkan ilim olduğu söylenebilir. Tabiîn dönemine gelindiğinde sosyo-kültürel şartların değişmesi ve acemlerin İslâm'a girmesiyle lahn olgusu baş göstermiş ve bu olgu etrafında dilden kaynaklanan anlama sorunları ortaya çıkmıştır. Zamanla tefsirin ilgi alanı genişlemiş ve h. IV. asrın başlarında vefat eden Taberî ile birlikte köklü bir yapıya kavuşmuştur. Asırlar boyu devam eden bu faaliyet ciltler dolusu bir külliyatın teşekkülüne zemin hazırlamıştır. İlmî bir zenginliğe işaret eden bu durumun diğer taraftan halk veya okur-yazar tabanında okun(a)mama sorununu da gündeme getirmiştir. Bu durum zaman yönetiminin de önemine işaret etmektedir. Değişen zaman içerisinde insanların yaşam tarzları, hayata bakış açıları ile birlikte dini anlama, yorumlama ve yaşama biçimlerinde de ciddi farklılaşmalar meydan gelmiştir. Bu durumun bir neticesi olarak tefsir ilmine konu olan meselelerin değişmesi, yeni sorunların ortaya çıkması veya eski meselelerin yeniden gündeme getirilmesi de söz konusu olabilmiştir. Bu bakımdan günümüz insanın ihtiyacına cevap verebilecek, gündelik, sosyal ve kültürel hayata konu olan meselelerin başlı başına ele alınması ve okura sunulması bir zaruret hâlini almıştır. Öte yandan Kur'ân tefsiri hakkındaki çalışmaların sorunu tespit edebilmesi ve çözüm önerileri sunabilmesi, Kur'ân'ın muhtevasının, hedefinin ve gayesinin iyi bilinmesine bağlıdır. Elinizdeki kitap, Kur'ân ve tefsire dair bazı spesifik konuları gündeme taşımakta, bu hususta eski ve yeni görüşleri bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirmeye tabi tutmaktadır. Bunun yanı sıra Kur'ân ve tefsire ilişkin konuları Kur'ân'ın bağlamını ve gayesini göz önünde bulundurarak ele almakta ve bu hususta bir çözüm önerisi sunmayı hedeflemektedir. Bu cümlenin bir devamı olarak ilmî ve objektif bir üslupla yeni yorumlar ortaya atıp Kur'ân'ı yeniden keşfetme iddiası taşımamaktadır. Elinizdeki kitapta kimi güncel, kimi güncellenen konulardan seçilen başlıklarla Kur'ân tefsirinde problem teşkil eden hususlar masaya yatırılmaktadır. Bu araştırmada bir yandan tefsir ilminin bazı bilimsel sorunlarına ve çözüm arayışlarına işaret ederken diğer yandan bu alanın muhtevasında değerlendirilen spesifik bazı meselelere dikkat çekilmiş ve bu hususta ulaşılan sonuçlar gözler önüne serilmiştir. Bu çalışmanın, ilmi meselelerde bütüncül bakışın önemini vurgulaması bakımından okuyuculara katkı saplayacağını düşünmekteyiz. Elinizdeki kitapta konuya objektif bakabilen ve alanında uzman bir araştırmacı grubu tarafından belli başlı konular okurun istifadesine sunulmuştur. Bize düşen görev mensubu olduğumuz ilim dalında geçmişte tartışılan konuları yeni ve bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirmektir. Bugün gelinen noktayı doğru okuyabilmek, yeni çıkan meseleleri ilmî objektiften ayrılmadan vuzuha kavuşturmak ve geçmişin bilgi birikiminden ve tecrübesinden yararlanarak, bugünün ve geleceğin sağlıklı bir sentezini yapabilmek akademiye mensup bilim insanlarından beklenen bir görevdir. Zira ülkemizde bu hedefi gerçekleştirecek kadroların bulunduğunu, verimli bir çalışma ortamının hazırlanması durumunda başarılı çalışmalara imza atılabileceği kanaatindeyiz. Gayret bizden, tevfîk Allah'tandır.