Mahalli İdareler Hukuku

Ülkemizde üniversitelerde "yerel yönetimler" derslerinde okutulmak için yazılmış pek çok ders kitabı vardır. Bu kitapların biri dışında hepsi "mahallî idareler" veya "yerel yönetimler" başlığını taşımaktadır. Bu kitaplara bakıldığında, bunlarda yerel yönetimlere ilişkin her çeşit bilginin bulunduğu görülüyor. Bu kitaplarda hukuk, siyaset bilimi, maliye, iktisat, işletme, muhasebe, felsefe, tarih, sosyoloji bilgileri vardır. Doğruyu söylemek gerekirse bu kitaplar, içinde sosyal bilimlerin çeşitli dallarından bilgilerin bulunduğu bir bilgi yığını görünümündedir. Bununla birlikte "yerel yönetimler" başlıklı bu kitaplarda verilen bilgilerin büyük kısmı hukuk bilgisidir. Bu kitapların çok önemli bir kısmı, "il özel idareleri", "belediyeler" ve "köyler"in kuruluş ve işleyişini düzenleyen Anayasa, kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerinin açıklanmasından oluşmaktadır. Ne var ki bu kitapların başlığında "hukuk" kelimesi geçmiyor. Başlıklarında "hukuk" kelimesi geçmiyor olsa da bu kitaplar, içeriklerinin en az yarısı itibarıyla, gerçekte birer hukuk kitabıdır. Ama ismi konulmamış, fiilî ve gizli bir hukuk! Eğer bu kitaplar birer hukuk kitabıysa, dürüst davranılmalı, içeriklerine uygun olarak bu kitapların başlığında da "hukuk" kelimesi kullanılmalı, yani bu kitaplar "yerel yönetimler hukuku" diye isimlendirilmelidir. Bu durumda da bu kitapların içeriğindeki hukuk dışı bilgiler çıkarılmalıdır. Yok eğer "yerel yönetimler" başlıklı bu kitaplar bir hukuk kitabı değil ise, bu kitaplardaki hukuk konuları çıkarılmalı, kanun hükümlerine dayanarak il özel idareleri, belediyeler ve köylerin kuruluş ve işleyişi incelenmemeli, bunun yerine yerel yönetimler hangi açıdan incelenecek ise, bu kitaplarda o bilim dalının bilgileri verilmelidir. Hâliyle bu durumda da bu kitaplara o bilim dalının ismini gösterir şekilde başlıklar konulmalıdır. Yerel yönetimler ekonomisi, yerel yönetimler sosyolojisi, yerel yönetimler tarihi gibi. Ya o, ya bu. Bunların arasında ortalama bir yol olamaz. Bunların hepsi bir arada da olamaz. Bilim kendi içinde dallara ayrılır. Her dalın kendine has bir metodu vardır. Belirli bir konu değişik bilim dalları tarafından incelenebilir. İncelenmesinde yarar da vardır. Ama bu inceleme aynı anda ve aynı yerde yapılamaz. Yerel yönetimlere hukukî açıdan, sosyolojik açıdan, ekonomik açıdan ve hatta felsefî açıdan yaklaşılabilir. Ama bunların hepsinin ayrı ayrı kitaplarda yapılması gerekir. Yani bir "yerel yönetimler hukuku", bir "yerel yönetimler maliyesi", bir "yerel yönetimler ekonomisi", bir "yerel yönetimler işletmesi", bir "yerel yönetimler sosyolojisi" kitabı olabilir. Nitekim ülkemizde "yerel yönetimler maliyesi", "yerel yönetimler muhasebesi" isimli ders kitapları vardır. Aynı şekilde yerel yönetimlerin münhasıran hukukî yaklaşımla incelendiği "yerel yönetimler hukuku" isimli ders kitaplarına da ihtiyaç vardır. İşte elinizde tuttuğunuz "mahallî idareler hukuku" isimli bu kitap, böyle bir bakış açısıyla ve böyle bir ihtiyacı karşılamak iddiasıyla yazılmıştır.