Mutezilî Bir Bakışla Bilgi Problemi

İslâm dininin ortaya çıkışından Hicrî V. (Milâdî XI.) asra kadar geçen süre, Müslümanlar tarafından üretilen düşünce dünyasının en renkli dönemlerinden biridir. İslâm Felsefesi, Kelâm, Fıkıh Usûlü, Tasavvuf gibi farklı düşünsel disip-linler, söz konusu devrede neşvünema bulmuşlardır. Bu döneme Kelâm ilminin kuruluşu ve gelişimi açısından baktığımızda Mutezile mezhebinin sağladığı katkılar inkâr edilemez bir gerçektir. Tarihi kaynaklar, İslâm inancının, aklî açıklama ve savunmasının sistematik olarak ilk defa onlar tarafından yapıldığını göstermektedir. Bu çalışmanın ana karakterini oluşturan Kâdı Abdülcebbâr, Mutezile mezhebinin etkisini yitirmeye başladığı bir dönemde yaşamış önemli bir ilim adamıdır. Modern araştırmalar daha çok, Mutezilî âlimlerin ilâhî sıfatlar, kader ve insan fiille-ri hakkında ileri sürdükleri düşüncelerle ilgi-lenmişlerdir. Buna bağlı olarak özellikle Allah-insan ilişkisi ve insanın ahlâkî karakteri üzerine Mutezilî fikirleri konu edinen ciddî bir literatür oluşmuştur. Bu alan, Kelâm ilminde mesâil olarak isimlendirilen ana konulardan oluşmaktadır. Dr. Murat MEMİŞ, eserinde bu meselelere bir giriş niteliğini taşıyan ve daha çok vesâil olarak adlandırılan konulardan biri olan bilgi problemini incelemektedir. Mutezilî Bir Bakışla BİLGİ PROBLEMİnde; bilginin ne olduğu, insanın bilgi elde etme imkânının geçerliliği, bilginin çeşitleri ve kaynakları meseleleri sırasıyla Kâdı Abdülcebbârın yazdıkları doğrultusunda incelenmiştir. Bilgi problemine zemin oluşturması bakımından Mutezile mezhebinin akılcı yapısıyla ilgili genel bir de-ğerlendirme ve Kâdının hayatı ve eserleri hak-kındaki özet bilgiler de bu eserde ele alınmıştır.