Nihad Beg ve Divançesi; Tenkitli Metin

Nihad Bey başka bir adıyla Mir Nihad, 19. yüzyılda yaşamış divan şairlerinden ve devletin üst kademelerinde görev yapanlarla olan dostluk ve diyaloğu, davranışları, nükteleri, cesareti, hicvi ve şiirleriyle yaşadığı dönemin dikkate değer isimlerden biridir. Kendisi ve Divançesi ile ilgili olarak bugüne kadar yapılmış müstakil bir çalışma bulunmamaktadır. Yaptığımız bu çalışma ile onun hayatını ve şiirlerini gün yüzüne çıkararak 19. yüzyıl divan şiiri sahasında önemli bir boşluğu doldurduğumuza inanmaktayız. Biyografik eserlerden ve onunla ilgili bilgi veren yakın dostlarının anlatımlarından, yaşadığı dönemde çevresinde şiirlerinden çok latifelerinin konuşulduğu anlaşılmaktadır. Bu durum, dikkatleri onun şiirinden çok latifelerine yönlendirmiş ve yaşadığı dönemde latifecilik yönünün şairlik yönünün önüne geçmesine neden olmuştur. Oysa şiirleri incelendiğinde, tamamı aynı kalitede olmasa da büyük bir kısmının dönemine göre başarılı örnekler olduğu görülür. Onun hayatını ve divanını konu olarak seçmemizin sebebi şiirleriyle ilgili yaptığımız bu tespittir. Aşağıdaki beyitler onun şairlik vasfını gösteren örneklerdendir: Bir eser kasdın edüp arz eyle nazmun ey Nihâd Ehl-i aşka yâdigârun olsun âsârun senün *** Cânı cânâna fedâ etmek murâdum olmasa Saklamazdum sînem içre cânı cânânum gibi *** Bir goncaya bir hâra nigâh eyledi bülbül Derdi iki oldugına âh eyledi bülbül