Para Piyasaları

1980lerden itibaren uluslararası para piyasaları, bilgisayar ve haberleşme teknolojilerindeki gelişmelerin de katkısıyla çok gelişmiş ve çeşitlenmiş ve bazıları Türkiyede bilinmeyen/kullanılmayan yeni finansal araçlar, ürünler ve işlemler uluslararası piyasaların vazgeçilmez unsurları haline gelmiştir. Bu kitap/yazılım paketinin hazırlanmasındaki amaç; yatırımcıları, finansal kuruluşların hazine, fon yönetimi, menkul kıymetler, pazarlama, bilgi işlem departmanlarında çalışan uzman personelini, şirketlerin finans/hazine yöneticilerini ve lisansüstü finans öğrencilerini, döviz ve para piyasası araçları, ürünleri ve işlemleriyle bunların EXCEL/VBA yazılımları kullanılarak değerlemesi konusunda bilgilendirmektir. Bu çalışma, okuduklarının sentezini yapan bir akademisyenin yaklaşımından ziyade, hayatının çeşitli dönemlerinde finans piyasalarında, sırasıyla;kalkınma bankasının proje analisti,sermaye piyasası otoritesinin uzman personeli,aracı kurum/banka yöneticisi,halka açık şirket (holding grubu) yöneticisi,varlık yöneticisi olarak çalışmış,bu görevleri ifa ederken aynı zamanda finans konusunda akademik kariyer yapmış ve finans disiplini altında çeşitli konularda bilgisayar yazılımları üretmiş bir profesyonelin piyasa tecrübelerini yansıtmaktadır. Kitabın içinde, profesyonel yaşantımızda karşılaştığımız örnekler, sözleşmeler, menkul kıymet sertifikaları, ve kendi geliştirdiğimiz bilgisayar modelleri yer almaktadır. Kitap 3 Kısıma ayrılmış; 1. Kısımda para piyasalarının kapsamı, bu kitap/bilgisayar modelleri paketinde kullanılan bazı matematiksel kavramlar ve EXCEL/VBA bilgisayar programlama dili tanıtılmış, 2. Kısımda döviz piyasalarında yapılan işlemler ve 3. Kısımda da para piyasası araçları/ürünleri/işlemleri kapsanmıştır. EXCEL/VBA modellerinin ekran görüntüleri Türkçe olmakla beraber modellemede zorunlu olarak İngilizce EXCEL/VBA kullanılmıştır çünkü; (1) VBAin Türkçe versiyonu zaten yoktur, ve (2) EXCELin bazı versiyonlarında hazır finansal fonksiyonların Türkçeleştirilmesi hatalı yapıldığından bu fonksiyonlar kullanılarak yapılan hesaplamalar da hatalı olmaktadır.... Finans dünyası Amerikalıların öncülüğünde gelişmiştir ve dolayısıyla piyasalarda kullanılan araçlar, ürünler, teknikler ve tanımlamaların orijinalleri İngilizcedir. Türkiyede finans ilminin tarihçesine bakıldığında; geçmişte uzman olmadığı konuda kitap yazan akademisyenler (!)İngilizce deyimlere konuyla ilgisi olmayan Türkçe karşılıklar bulmuşlar, örneğin; dönemsel eşit ödemeler yerine İngilizce annuityden bozma annüite, finansal oranlara İngilizce financial ratiosdan bozma finansal rasyolar, iki-adaylı dağılıma İngilizce binomial distributiondan bozma binom dağılımı, borsadaki piyasa yapıcıya jobberdan bozma cober, kredi mektubuna letter of creditten bozma akreditifdemişler, sabit-gelirli finansal araçlarolması gereken deyimi sabit-getirili finansal araçlar yapmışlardır... Bazı başka yazarlar forfaiting, forward, yield curve, swap, straddle gibi İngilizce deyimleri sanki bunlar özel isimlermiş gibi Türkçe kitaplarda aynen kullanmışlardır... Burada ise hem Türkçeye katkıda bulunmak, hem de kullanıcıların konuya hakimiyetini sağlamak üzere tüm İngilizce deyimler için Türkçe karşılıklar önerilmiş, ve gerektiğinde açıklamalar yapılmıştır. Önerdiğimiz Türkçe deyimlerden hiç değilse bir kısmının finans piyasalarında çalışan profesyonellere ve akademisyenlere yol gösterici olacağını umuyorum. Para piyasalarının hukuki çerçevesinin tartışılması tamamen ayrı bir uzmanlık alanı olup; ticaret hukuku, borçlar hukuku, bankacılık hukuku, sermaye piyasası hukuku ve vergi hukuku konularında uzman olmayı gerektirmektedir. Burada, böyle bir iddia taşımaksızın, yeri geldikçe para piyasası araçları/ürünleri ve işlemleriyle ilgili hukuki çerçeveye kısaca değinilmiştir.