Savaş Sanatı

Sunzı, (ya da Sun Zi, Sun-tzu, Sun Tse, Ssun-ds, Sun Tzu), MÖ 500'de Wu Devleti'nde (Şimdiki Çin) yaşamış ünlü Çinli komutan, filozof ve askeri bilgedir. Savaş stratejisi üzerine yazdığı Savaş Sanatı adlı yazılarda toplanan sohbeti dünyanın en eski strateji kuramları olarak kabul görür. 13 bölümde toplanan yazıların, Çin'de çok daha eski dönemlerden beri bilinen savaşma ilkelerinin toplu bir sunumu olduğu ve Üstad Sunzı yorumuyla bir araya getirilmesinin Çin'in Savaşan Beylikler döneminde (MÖ 480 - MÖ 221) gerçekleştiği sanılıyor. Sunzı bu sohbetlerinde "Gerçek Zafer" için şöyle demiştir: "Gerçek zafer, savaşmadan kazanılan zaferdir. Gerçek önder savaşmadan kazanan önderdir." Tao (Yol) bilgilerinin savaşmak üzerine yorumlandığı en etkili yazılardır. Tao Bilgi'lerinde, kainatın bütünlüğünün doğal akışına gelen her türlü müdahale ve zorlama tükenme yolu sayılır, akışa uyum sağlamak ise öğütlenir. Sunzı'nın tam olarak hangi tarihler arası yaşadığı bilinmese de ortaya çıkışının Savaşan Beylikler dönemine denk geldiği biliniyor. Yazılı geleneği çok eski ve güçlü olan Çin'de ortaya çıkan bilgelerin tam olarak ne zaman yaşadıklarıyla ilgili belirsizliğin, bilgelerin ölümlerine doğru ortadan kaybolmayı seçmelerinin çok karşılaşılan bir durum olmasına yorumlanıyor.