Selçuklular Zamanında Divan Teşkilatı; Merkez ve Eyalet Divanları _{Merkez ve Eyalet Divanları}

Bu eserde Büyük Selçuklu, Türkiye Selçukluları ve Kirman Selçuklu devletlerinin hâkim olduğu topraklarda idarî teşkilâtlarının nasıl çalıştığı gözden geçirilmektedir. İdarî teşkilât genelde iki kısımdan oluşmaktadır; a) Merkez dîvânları, b) Taşra dîvânları. Merkezde Büyük Dîvân'a bağlı ikinci derecede dört dîvân bulunmaktadır. Merkez dîvânının bugünkü Bakanlar Kurulu'nu, ikinci derecedeki dîvânların ise bakanlıkları temsil ettiği kabul edilmektedir. Ayrıca ikinci derecedeki dîvânların, tespit edilebilen başkanlarının listeleri de bu eserde yer almaktadır. Devlet yönetiminde Dîvân-ı Berîd, Dîvân-ı Mezâlim ve Müsadere Dîvânı gibi başka dîvânlar da bulunmaktadır. Selçuklu hatunlarının da dîvânları vardır. Eyalet dîvânı melikler ve valiler tarafından idare edildiği gibi, amidler de söz konusu dîvâna başkanlık yapabilmektedirler. Eyalet yönetiminde ayrıca reis ve şahneler de görev yapmaktadır. Bu görevliler için de listeler düzenlenmiştir. Bu eserin, Osmanlı Devleti'ne temel teşkil eden, Selçuklu idarî teşkilâtının nasıl işlediğini merak edenler ve tarih öğrencileri için önemli bir araştırma olacağı ümidindeyiz.