Sibeveyhi'nin El-Kitab Adli Eserine Göre Munsarif Ve Gayr-ı Munsarif Konuları

Sîbeveyhi'nin el-Kitâb adlı eseri, Arap dilinin nahvi ve sarfı alanında telif edilmiş günümüze ulaşan ilk ve en kapsamlı eserdir. Sîbeveyhi, munsarif ve gayr-i munsarif konularını bu eserin III. cildinde "Sarf Olan ve Sarf Olmayanlar Bölümü (2ف َر ْ ين َ َا 2ف َر ْ ين َاُ َ ب هذا)" başlığı altında ele almıştır. "Munsarif" kesra harekesi (22ِ 2) ve tenvin (2222ٌـ 2222ٍـ 2222ًـ 2) kabul eden isimleri ifade etmek için kullanılan bir nahiv terimidir. Sarftan men edilen bir diğer deyişle gayr-i munsarif olarak nitelendirilen isimler ise kendisine emkeniyye tenvini (2ن تنوي 2َّة ْكني ْ ا) bitişmeyen isimlerdir. Bu isimler muzaf konumunda bulunmadıkları ve harf-i tarif ( ْ َ ا) almadıkları zaman kesra (22ِ 2) yerine fetha (222َ 2) harekesi ile mecrûr olurlar. Sîbeveyhi, eserinde bahsi geçen konulara ilişkin değerlendirmelerde bulunurken çoğunluğu hocalarından oluşan nahiv âlimlerinin ve fasih konuşan Arap kabilelerinin görüşlerine yer vermiş bunu yaparken de aralarında bulunan ihtilaflı meselelere değinmiştir. Bu eser vasıtasıyla Arap dilinin anlaşılması güç konularından biri olarak kabul edilen gayr-i munsarif konusu Sîbeveyhi'nin görüşleri doğrultusunda yalın bir dille muhatabına sunulmaktadır.