Ticari Dava (Commercial Action)

Ticari dava adlı kitabımızın ilk baskısı 2013 yılında yapılmıştır ve aynı yıl içerisinde baskısı tükenmiştir. Aradan geçen yedi yıllık sürede ticari dava, ticari davaya bağlanan sonuçlar ve ticaret mahkemelerinin yapısına ilişkin ilgili mevzuatta önemli değişiklikler yapılmıştır. Her şeyden önce asliye ticaret mahkemesinin yapısı değiştirilmiştir. Heyet (toplu) mahkemesi olan asliye ticaret mahkemeleri, 6110 sayılı Kanunla 2011 tarihinde tek hâkimli mahkemeler haline getirilmişti; daha sonra bu durum 18.06.2014 tarihli ve 6545 sayılı Kanun ile değiştirilerek, asliye ticaret mahkemeleri yeniden heyetli (toplu) mahkeme şeklinde yapılandırılmıştır. Fakat asliye ticaret mahkemelerinin heyetli (toplu) mahkeme olduğu kabul edilmekle birlikte 2011 tarihinden önceki heyetli (toplu) mahkeme yapılanmasından farklılaştırılmıştır. Şöyle ki, dava değeri 500.000 (beş yüz bin) Türk Lirasının üzerinde olan dava ve işler ile dava değerine bakılmaksızın 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun m. 5'de sayılan dava ve işleri heyet halinde; diğer dava ve işleri ise tek hâkimle görerek karara bağlanacağı kabul edilmiştir. Ticari davaların bir kısmı bakımından, dava açmadan önce arabulucuya başvuru yapılmasına ilişkin, dava şartı arabuluculuk uygulaması ortaya çıkmıştır. 7036 sayılı İş mahkemeleri Kanunu'nun arabuluculuğa ilişkin hükümlerinin 1.1.2018 tarihinde yürürlüğe girmesinden sonra bu alandaki başarılı uygulama dikkate alınarak ve 7036 sayılı Kanun'un 3. maddesine benzer bir düzenleme yapılmış ve 7155 sayılı Abonelik Sözleşmelerinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanunun 20 inci maddesi ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa eklenen 5/A maddesi uyarınca 1.1.2019 tarihi itibarıyla Kanunun 4. maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulmuş olması dava şartı olarak kabul edilmiştir. İstinaf sisteminin de yürürlüğe girmesiyle birlikte ticari dava ve ticaret mahkemelerinin yapısı ile ilgili önemli Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi Kararları ortaya çıkmıştır. Ayrıca bu süre içerisinde ticari davaya bağlanan sonuçlarla ilgili birbirleri ile çelişkili sayılabilecek önemli Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi Kararları da ortaya çıkmıştır. Bu kitapta yaklaşık yirmi yıllık önemli yargı kararları derlenmiştir. Kitapta yargı kararları ile birlikte aynı zamanda doktrinde ticari dava konusuyla ilgili yayınlanmış güncel eserler mümkün olduğunca değerlendirilmiştir. Ayrıca yabancı hukuk sistemlerinde yer alan ticari dava ile ilgili sistemlere de ülkemizdeki sistemle karşılaştırma yapılabilmesi amacıyla değinilmiştir. Zira bazı ülkelerde, ticari davalar, meslekten hukukçu hâkimler ve meslekten hukukçu olmayan kişilerce birlikte görev yaptığı mahkemeler eliyle çözümlendiği görülmektedir. Örneğin Almanya'da, ticaret mahkemesi, asliye hukuk mahkemelerinin bir ticaret dairesi olarak kurulmuştur. Mahkemede bir hukukçu meslekten olan hâkim ile tacirler arasından seçilen meslekten olmayan iki hâkim görev yaparlar. Kitabımızın ikinci baskısında ticari davalara ilişkin uygulama örneklerine yer verilmiştir.