Türk Çayının Dünü ve Bugünü

Doğu Karadeniz, harika yeşilliklere sahip doğal güzellikleri ile çok cazip bir ortam sunmaktadır. Ne var ki, bu coğrafyanın insanlara sunduğu geçinme imkânları o kadar da geniş değildir. Özellikle, çayın bir geçim kaynağı olarak devreye girmesinden önce, yörede büyük sıkıntılar yaşanmıştır. Bu sebeple, Türk çaycılığını ele alırken, çaydan önceki dönemde yaşananların da ortaya konulması önemli görülmüştür. Bunun yanında, çayın Doğu Karadeniz'de üretilmesi ve toplumsal hayatta gerekli dönüşümü sağlaması için girişilen çabalar, Türk çayına hayat veren önderlerin katkıları ve Türk çaycılığının tarihî gelişimi de bu çalışmada ele alınmıştır. Çayın ülkemizde üretilmesi için verilen mücadeleler semeresini vermiş ve yörede toplumsal hayat, olumlu yönde büyük bir dönüşüm geçirmiştir. Ne var ki, 1980'ler, Türk çaycılığı için altın çağın sona erdiği ve sorunlu bir dönemin başladığı yıllar olmuştur. Bundan sonra çay üreticisinin durumu giderek kötüleşmiş, sektör özel girişime açılmakla birlikte olumlu bir gelişme sağlanamamış ve sektörde sorunlar giderek artmıştır. Türk çaycılığının sorunlarına çözüm sağlamak için çeşitli arayışlar devreye girmiş; ancak şimdiye kadar, sektörde yeni bir dönüşüm sağlayacak uygulamalara girişilememiştîr. Bu çalışma, Türk çaycılığının tarihî gelişimini ortaya koyarken çay sektöründe gerekli dönüşümün sağlanması için yeni bir model önerisi de öne sürmekte ve bu modeli tartışmaya açmaktadır.