Türk Eğitim Tarihi

Eğitim her toplum kültürünü kuşaktan kuşağa aktarmada en önemli araçlardan biridir. Bu yönüyle bütün toplumların ortak belleğini oluşturur. Eğitim tarihi çalışmaları da bellekte birikenlerin kitlelere yeniden hatırlatarak, yapılan ya da yapılması olası yanlışlardan dönmeyi hedefler. Eğitim tarihi eğitim bilimleri alanının temellerinden birini oluşturmasına rağmen, ülkemizde akademisyen ve öğretmenlerin yeterince önem verilen bir alan olmamıştır. Bunun nedeni eğitim tarihi çalışmalarının gibi kuramsal ya da kronolojik bilgi yığını biçiminde okuyucuya sunulmasıdır. Ayrıca tarih ve ilgili alanda yapılan çalışmalar ya tarihimizin belli uzmanlık alanlarında veya tarihin bütün alanlarında yapılmış çalışmalar, açılmış kurum ya da kuruluşları eğitimbilimsel açıdan sınıflamaksızın belgelere bağlayarak aktarma geleneğini devam ettirmiştir. Eğitim tarihi çalışmalarının yalnızca açılan kurumlara dayandırılması eğitim tarihi alanının bir uzmanlık alanı olarak kabul görmesini sorgulanır hale getirmiştir. Bununla birlikte son 10 yılda farklı nedenlerle eğitim tarihi konusuna olan ilgi artmış gözükmektedir. Bununla birlikte Türk Eğitim Tarihi de gerek tarihçiler gerekse tarihçi olmayanlarca inceleme alanı olarak popülerlik kazanmıştır. Bununla birlikte geçmişteki eğitimi eğitim bilimleri temelinden bağımsız olarak ele alan çalışmalar eğitim tarihini kronolojik hale getirmektedir. Eğitim bilimleri alanında yeterli birikimin olmayışı, Türk Eğitim Tarihi alan yazınının yeni yöntem ve anlayışlarla ele alınması yerine aktarmacılığa itmiştir. Bu çalışmada aktarmacılıktan uzaklaşılarak geçmişteki eğitim anlayışına yönelik oluşumlar ortaya çıktığın dönemin toplumsal koşulları içinde analiz edilerek Türk Eğitiminin Sosyal ve Tarihi Temellerine ışık tutulacaktır. Türk tarihinde eğitimin rolü her zaman çok önemli olmuştur, bu yüzden eğitim tarihini yaşantılardan ayırarak kurumlara indirgemek yanılgı olacaktır. Bu çalışmada Türklerin tarih sahnesine çıkışından günümüze kadar yaşadıkları eğitimsel deneyimler, düşünür, devlet adamlarının eğitimsel görüşleri, eğitim politikaları ve kurulan eğitim kurumları ortaya çıktığı dönemin koşulları içinde verilerek, okuyucu ve akademisyenlerin Türk Eğitim Tarihini yeniden ve eleştirel gözle incelemeleri sağlanmaya çalışılmıştır. Bu çalışma Eğitim Tarihi ve Türk Eğitimi Tarihine farklı yorum ve bakış açılarını kazandırmayı hedeflemektedir. Bu çalışma Türk Eğitim Tarihinde yaşanan olumlu ya da olumsuzlukları bilimsel açıdan değerlendirerek, geçmişin yaşantılarından da yararlanarak bugün için ne tür dersler çıkarabileceğimiz konusunda ipuçları vermektedir. Türk Eğitim Tarihini, Türklerin tarih sahnesine çıkışından günümüze kadar geçirdikleri eğitim yaşantılarını ele alan bu çalışmanın Türk eğitiminde yapılan yanlışlardan geri dönmeye yardımcı olacağı savından hareketle bu konuda kültürünü artırmak isteyen herkese yararlı olacağı düşünülmektedir. Türk Eğitiminin tarihsel gelişim evrelerini ve bu evreleri biçimlendiren sosyal, siyasi ve ekonomik güçleri ayrıntılı olarak ele alan bu eser Türk Eğitim Tarihi ile ilgili önemli kaynak olarak öğretmen adayları ve Eğitim Fakültelerinde de kullanılabilir.