Türk Vergi Hukukunda Yabancı Ulaştırma Kurumlarının Vergilendirilmesi

Kurumlar vergisinde gerçek usulde matrah saptanmasının tek istisnası yabancı ulaştırma kurumlarının vergilendirilmesinde ortaya çıkmaktadır. Bu kurumların matrahı götürü usul yöntemiyle saptanmaktadır. Yabancı ulaştırma kurumlarının vergiye tabi kurum kazancı KVK md. 23'te yer alan ortalama emsal oranlarının elde edilen hasılata uygulanmasıyla hesaplanmaktadır. Ortalama emsal oranları, kara taşımacılığında % 12, deniz taşımacılığında % 15, hava taşımacılığında % 5 olarak uygulanmaktadır. KVK md. 23'e göre hasılat, kara ulaştırmalarında Türkiye sınırları içerisinde gerçekleştirilen faaliyetlerden sağlanan kazançlardan, deniz ve hava ulaştırmalarında ise kalkış noktası Türkiye'de olan ulaştırma işlerinden sağlanan kazançlardan oluşmaktadır. Ayrıca Türkiye dışındaki taşıma faaliyetleri için diğer kurumlar adına Türkiye'de satılan yolcu ve bagaj biletleri ile yapılan navlun sözleşmelerinden sağlanan komisyon ve ücretlerin hasılata dahil edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada öncelikle yabancı ulaştırma kurumlarının Türk Vergi Hukukundaki genel görünümü incelenerek konu başlığı hakkındaki temel kavramlar ele alınmıştır. İkinci bölümde ise yabancı ulaştırma kurumlarının vergilendirilmesi ulusal ve uluslararası hukuk metinleri göz önünde tutularak etraflıca irdelenmiştir. Çalışmanın sonunda götürü usulde vergilendirmenin yerindeliği üzerine ayrıca bir değerlendirme yapılmıştır.